De in 1895 gebouwde katholieke kerk te ’s-Heerenberg draagt de naam van de heilige Pancratius, echter deze naamgeving werd al in de 13e eeuw gegeven aan de huidige gereformeerde kerk in ’s-Heerenberg. Deze laatste is voortgekomen uit de in 1259 door Adam van den Bergh gebouwde kapel. Als na het einde van de Tachtigjarige oorlog de rol van de katholieken in het Berghse landschap is uitgespeeld en de gereformeerden de overhand krijgen, blijven beide kerkbesturen de Pancratiuskerk gezamenlijk gebruiken.
Voormalige Pancratiuskerk
Tot 1798 verloopt deze samenwerking goed. Als in dat zelfde jaar de discussie tussen de twee kerkbesturen begint over de verdeling van kerkelijke goederen, komt er wrijving.
In overleg vindt er nog wel een redelijke verdeling plaats, maar het katholieke bestuur gaat uiteindelijk niet akkoord omdat zij op grond van een tekst op de gevelsteen het eigendom van de kerk claimen. De samenwerking blijft bestaan maar de discussie en de wrijving blijft. In 1820 besluiten beide besturen dat er een school in de kerk komt die gemeenschappelijk eigendom zal zijn. De in 1496 door klokkengieter van Wou gegoten klokken komen in de daarvoor gebouwde toren van de school te hangen. Over het eigendom van deze klokken is ook veel gesteggel. Tegen het einde van de 19e eeuw besluit het katholieke kerkbestuur een nieuwe kerk te bouwen. Omdat de toren inmiddels te zwak is om de drie klokken te kunnen dragen dient het kerkbestuur een verzoek in om deze in de nieuwe kerk te hangen. Op 10 januari 1897 komen de klokken definitief in het bezit van de katholieke gemeenschap.
Bron: Heemkundekring Bergh
